Wykład Pierwszy: Chrystologia

 

Wstęp

 

Problemy Kościoła w II wieku:

 

1. Pisarze II wieku byli pionierami Chrystologii

2. Największym problemem była jedność boskiej esencji- jak może Bóg być Jednym i Trzema?!

3. Jak to podzielić? Ludzkość: Boskość; relacja tych dwóch; różne Osoby

4. Filon i Logos

5. Relacja między ludzką i boską naturą- nie była tak naprawdę rozważana do V wieku- prawdziwa i nierozwiązalna jedność

 

 

Herezje Chrystologiczne II Wieku

 

- Ważne, aby zrozumieć, że nie ma teologii systematycznej II wieku. Wszystko jest napisane w kontekście danych herezji:

 

- Różne herezje okradły Pana z różnych atrybutów

 

(I) Doketyzm: Wg Ireneusza, musi On być w pełni człowiekiem jak my, inaczej nie może nas ani odkupić, ani udoskonalić - jedynie człowiek mógł odkupić ludzkość ale nie z nasienia Adamowego - ciało duch i dusza

 

 - Jn. 1:1; 2 Jn. 7

 

(II) Ebionici:  Zchrześcijanizowany Judaizm- Pan Jezus jako wielki nauczyciel

 

- niemiecki racjonalizm XIX' ego wieku

- do pewnego stopnia Islam

 

(III) Gnostycyzm:

 

- wiele różnych form

- Pan jako jeden z wielu mediatorów- pierwszy, ostatni albo środkowy!

- Umniejsza historycznemu Chrześcijaństwu i jest bardzo mistyczne

- ponad nacjonalne religie form

- nacisk na tajemnice, anioły, spekulacje

- odsuwa wszelką obiektywną i absolutną prawdę

- największy wróg Kościoła II' ego wieku

- geneza: chrześcijański, pogański, czy żydowski mistycyzm?

- ruch nep-charyzmatyczny jest podobny

- aniołowie,emanacja - na granicy z okultyzmem

 

(IV) Patrypasjanizm

(V) Sabelianizm – Monarchianie (Modalizm i Dynamiczne) 

 

 

 

Klemens: 95

 

- nie wydaje się poruszać tematu Boskości Chrystusa

 

 

Ignacy:  zm. 107/116

 

- Pan Jezus jest „Naszym Bogiem” i „Moim Bogiem” (Ef. 18:2, Rzym. 3:3, 6:3)

- Używa formułki „W Synu i Ojcu i Duchu Świętym (Mag. 13:1)

- On Był z Ojcem przed początkiem czasu (Mag. 6:1)

 

On to przed wiekami był i objawił się u kresu

 

- Chrystus jest jednocześnie Bogiem i człowiekiem (Ef. 7:2)

 

Zrodzony i niezrodzony, przychodzący w ciele Bóg

 

Polikarp: 70 - 155

 

- Polikarp w jego liście do Filipian przypuszcza, że ci, do których pisze uznają bóstwo Pana Jezusa (2:1, 9:2) (?)

 

 

Pasterz Hermes: ok. 120

 

- Razem z Ojcem przy stworzeniu wszystkich rzeczy (Sim. 9.12.2)

 

Syn Boży jest zrodzony przed wszystkim stworzeniem, tak że był On doradcą Ojca

 

 

Papias: 60 - 130

 

- Nic nie pozostało z jego pism o naturze Chrystusa

 

 

Didache: ok. 80 - 110

 

- Bóg Dawida (10:6)

- Bóg jako „Ojciec, Syn i Duch Święty” (7:1,3)

 

 

2 Klemens (Najstarsza Homilia Chrześcijańska): 95 - 140

 

- Pan Jezus jest Bogiem (1:1)

 

Bracia, musimy patrzeć na Jezusa jak na Boga

 

 

 

Barnaby: ok. 120

 

- Istniał przed swoim wcieleniem (5:5)

 

Jeszcze jedno, bracia: Pan zgodził się cierpieć za nas, chociaż jest władcą wszechświata całego i chociaż to do Niego rzekł Bóg przy stworzeniu świata: „Uczyńmy człowieka na Nasz obraz i podobieństwo.”

 

 

List Diogneta: ok. 130

 

- Wstęp do teologii II' ego wieku

- Chrystus jest „Słowem”- Stworzycielem świata i przedstawicielem Ojca

 

- Ojciec posłał Boga (Rozdz. 7 & 8)

 

Posłał Go jak Boga

 

 

Ireneusz: 120 - 202

 

-  Wg Ireneusza Pan przeszedł każdy etap życia, żeby wszystkich odkupić, dlatego żył do pięćdziesiątki Jn.8:57- Pan również zszedł do Hadesu (1 Pt. 3:19)

-  Najbliższy do kreda nicejskiego- trzyma się prostych stwierdzeń i nie próbuje wyjaśniać tego, czego się nie da wyjaśnić

- jest przeciwny próbom wyjaśniania w jaki sposób Syn wyszedł od Ojca zrodzony od  wieczności, czy tylko związek do Jego ludzkości?

- Ojciec jest Bogiem objawiającym się a Syn jest Bogiem objawianym!

- Robi to fundamentalną różnicę pomiędzy zrodzeniem a stworzeniem

- Syn jest bez początku i jest wieczny- ale nadal jest subordynacjonizm (wyznaczenie niższej pozycji Synowi Bożemu w stosunku do Boga Ojca)

- dlatego „Ojciec jest większy niż Ja” odnosi do wiecznego Słowa?

 

 

Justyn Męczennik: 100 - 165

 

-mówi się, że to on rozwinął pierwszą Chrystologię
-daje kilka BARDZO niekomfortowych komentarzy o relacji pomiędzy Ojcem i Synem!
- Subordynacjonizm – czy kiedykolwiek był czas, kiedy Syn nie istniał?

 

 

Tertullian: 150 - 220

 

- Subordynacjonizm  - Ojciec jest całym bożym ciałem, a Syn jest jego częścią (Ad. Prax. 9)

- ale to było w przeciwieństwie do Patrypasjanizmu

 

 

 

 

 

Wykład Drugie:  Eschatologia

 

1. Sytuacja na koniec I wieku – zależy od swoich założeń!

2. Każda szkoła będzie wracać do ojców z II wieku, aby propagować ich teorię! - albo teoria „Wczesne i później deszcz”

 

 - to jest ważne, aby:

 

(I) pokazać, że Ojcowie II wieku nie zawsze byli konsekwentni w swoich pismach

(II) używać wybiórczych cytatów

(III) nieadekwatne badania

 

 

3. Poglądy Żydowskie:

 

(I) Wpływ żydowskiej literatury apokaliptycznej - Henoch, Testamenty dwunastu patriarchów - ich poglądy

(II) To jest to, czego oczekiwali Żydzi, ale w pierwszym, a nie w drugim przyjściu

 

 

 

Ojcowie Drugiego Wieku: 

 

Klemens: ok. 95

 

-oczekiwał, że Pan przyjdzie wkrótce i nagle (Rozdz.23)

 

Zaiste, szybko i nieoczekiwanie spełni się wola Boża, jak świadczy o tym także Pismo Święte: „Szybko przyjdzie i nie będzie zwlekał”, oraz „Nagle przybędzie do swej świątyni Pan i Święty, którego wy oczekujecie.”


-Ale oczekiwał znaków / wydarzeń przed tym czasem

 

 

Didache: 95 – 120

 

-Pojawienie się antychrysta
-Wielki Ucisk
-Paruzja na koniec Wielkiego Ucisku (Rozdz. 16:4-7)

 

 

 

 


- Ale jednocześnie, podkreślił potrzebę bycia zawsze gotowym, ponieważ nie znamy czasu Jego Paruzji (Rozdz.16:1)
-Wytrwałość wybranych (Rozdz. 16:5)

 

 

Ignacy:  zm. 107/116

 

-że już są czasy ostateczne (Ef.11)

 

Nadeszły czasy ostatnie


-z niecierpliwością czekamy na Pana z nieba (List do Polikarpa 3)

 

Wyczekaj Tego, który jest ponad wszelką zmiennością

 

 

Polikarp: 70-155

 

- Premillenial – ale tylko według Ireneusza (Ad. Haer. 5.33.3-4)

 

 

Papias: 60-130

 

- żaden z jego cytatów nie przetrwał do dziś - jedynie cytaty od innych
- „Ojciec Millenializmu

 

 

Pasterz Hermasa: ok. 120

 

- 1.4.1 - spotyka bestię, ale nie jest zraniony - -mają zwycięstwo W Ucisku
-1.4.2. - czyści uciekną od nadchodzącego ucisku albo sądu w czasie jego trwania?
-1.4.3 - ale potem pisze, że Ucisk to czas oczyszczenia dla chrześcijan

 

 

Barnaby: 120-150

 

- Pojawienie się Dziesięciu Królestw (Rozdz.4)
- Premillenijne panowanie Chrystusa na Ziemi
- 6 dni Stworzenia modelem sześciu tysięcy lat historii świata
- potem millenium, a następnie wieczność (Rozdz.15)

 

Justyn Męczennik: 100-165

 

 - Dialog z Tryfonem rozdz. 32, 51, 100 – Paruzja poprzedzona 3.5 letnim rządzeniem antychrysta
-  potem pierwsze zmartwychwstanie i Tysiąclecie
-  uważał, że to oczekiwanie było kluczem do czystej doktryny – P. Schaff dodaje (bez cytatu), że wielu za dni Justyniana uważało inaczej
-  w swoich dwóch apologetykach nie wspomina Tysiąclecia
-  uważany za pogląd ortodoksyjny tamtejszych czasów (Dialog z Tryfonem 80)

 

 

Meliton z Sardes: II Wiek

 

 

 - Prawie żadna z jego prac nie przetrwała, ale Hieronim mówi, że był Premillenial 

 

 

Apolinary z Hierapolis: ok. 175

 

 - Prawie żadna z jego prac nie przetrwała, ale Hieronim mówi, że był Premillenial

 

 

Ireneusz: 120 – 202

 

- Czas powrotu Chrystusa – po 6,000 lat – Ireneusz (Ad. Haer. 5.28.3)
- Nauczał twierdząc, że jest to od Jana i jego uczniów
- Ucisk jest niezbędny, aby oczyścić świętych (Adv. Haer. 5.28.4)
- Że po 3,5 roku rządów antychrysta, Chrystus pojawi się dostrzegalnie po Ucisku (5.30.4)
- Wiązał rządy szatana w Jerozolimie z kilkoma, którzy przeżyją Ucisk i zmartwychwstałymi męczennikami – przeciwko herezji (Ad. Haer. V:23-36)

 

 

Tertulian: 150-220

 

- Przed Paruzji Pana, musi być wypełnionych wiele znaków

- Kościół w Ucisku (Zmartwychwstanie  27)

- Ruch Montanistów sprawił, że temat cieszył się złą reputacją, tak, że został potępiony przez kilka synodów Azji Mniejszej

 

Hipolit Rzymski: 170-236

 

-pierwszy, aby ustalić datę Drugiego Przyjścia Pana
 -Pierwsze Przyjście - 5500, Drugie Przyjście 6000
-Arka miała 5.5 łokci!
-Pierwszy, który użył 70 tygodni Daniela jako koniec świata

 

 

A co z Dyspensacjonalizm?

 

1. Niewinność (Rdz.1,1 – 3,7)
2. Świadomość (Rdz.3,8 – 8,22)
3. Rządy ludzkie (Rdz.9,1 – 11,32)
4. Obietnica (Rdz.12,1 – Wj.19,25)
5. Prawo (Wj.20,1 – Dz.2,4)
6. Łaska (Dz.2,4 – Ap.20,3)
7. Tysiącletnie Królestwo (Ap.20,4 – 20,6)

Justyn Męczennik: 4

Ireneusz: 4

Tertulian: 6?

 

Podsumowanie:

 

-Z tych, którzy piszą o temacie: 1. Nie ma sugestii o dwóch przyjściach 2. Każde wydaje się być po Ucisku


-Ucieczka od sądu nie oznacza usunięcia, ale zachowanym w – Noe, Obj. 3:10


-Czy wierzenie w bycie gotowym na Powrót Pana było „oczekiwaniem każdej chwili”? Nie sądzę

 

– dla nich, tak jak w Dniu Pana w ST, powrót Pana był serią wydarzeń, kończących się Paruzją

 

 – NIE ma żadnego jasnego fragmentu u żadnego ojca II wieku, że (I) powrót może być w każdej chwili (II) zachwycenie przed Uciskiem

 

 

 

- Inni pisarze II wieku nie mówią nic na ten temat, więc nie możemy korzystać ani za ani przeciwko

- - Główny eschatologiczny pogląd II wieku brzmiał „Prosty Premillenaryzm

- Skąd zmiana? Od III wieku – Orygenes – pomimo tego, że premillenaryzm dominował generalnie w okresie anty-nicejskim